İlk adet görme (Menstrüasyon, Regl olma)

İlk adet (Aybaşı, Regl olma)

Adet Görme (Menstrüasyon)

Kızların bu yaşlarda aileleri tarafından adet görme konusunda ve halinde neleri yapmaları ve ne olduğu konusunda bilgilendirmeleri gerekir. Bu konunun amacı ilk adet döngüsünün başlaması ile birlikte dikkat edilmesi ve bilinmesi gereken noktalar ele alınmaktadır.

İlk adet ve özellikleri

Regl olma uterustan belirli aralıklarla meydana gelen kanamadır. Aybaşı, aynı zamanda doğurganlık özelliğinin kadınlardaki en önemli özellikleri arasında olarak kabul edilir. Dönemin yaklaşması ile birlikte bazı kızların karın ve sırt bölgelerinde ağrıların oluşması normaldır.

İlk adet, göğüslerin büyümeye başlamasında sonraki 1,5 ile 2 yıl sonrasında ve 12 ile 13 yaşlarında normal olarak başlar.

En erken ve en geç adet görme yaşı

Normal olarak kabul edilen 12-13 yaşı haricinde 9 yaşında regl olan kızlar olduğu gibi 15 yaşında da adet görmeye başlayan kızlar olabilir. Arkadaşların kendi aralarında erken adet görenle görmeyenin kıyaslamasının yapılması doğru olmayacaktır. Bunda kaygılanacak henüz bir durum yoktur. Bireyin kendi vücut durumunun farklılığı ve olgunlaşması ile doğru orantılı giden bu durum bireye göre farklı zamanlarda oluşacaktır.

Adet görmemenin anormal yaşı

Yukarıda belirttiğimiz gibi 15 seviyelerine kadar durumun normal olduğu ancak, yaş 16 tamamlandığı halde adet döngüsü başlamayan genç kızların aile hekimlerine giderek değerlendirme yapılması ve 2-3 üncü basamapa sevki gerekmektedir.

İlk adet görme ve yumurtlama

Çoğu kızın ilk adet döngüsünde, yumurtalar henüz tam olgunlaşmadığından ve yumurtlama (ovülasyon) gerçekleşmeden başlamaktadır. Yumurtlama olmadığı adet dönemi süresi 1 ile 2 yıl arasında devam edebilir ve bu dönemler kızlarda düzensiz adet olarak kendini gösterir.

Adet döngüsü (siklusu)

Adet kanamasının devam etme süresi 4 ile 5 gün arasında normaldi ve bu süre 2 ile 7 gün arasında kıza göre değişimler meydana getirebilir. Oluşan bu kanama dönemi adet (menstrüasyon, regl, aybaşı) olarak isimlendirilir.

İlk adetten sonra ikinci adet ne zaman olur

Adet döngüsünün süresi, adet görme aralığı, kıza göre değişecektir. Bazı kızlarda 21 günde olurken bazılarında 35 gün sonra ikinci adet görülebilir. İlk adetten sonraki ikinci adet süresi kıza göre ayda birkaç günün üzerinde değişiklik olmasında, aile hekimi ile birlikte değerlendirilmeli ve 2-3 basamağa sevki sağlanır. (Adet aralıklarının aydan aya birkaç günü aşan bir değişiklik göstermesinde hekime gidilir.)

Düzensizlik nedenleri

Başlangıç aşamasında adet döngüsünde düzensizlik oluşuyorsa hemen endişeye kapılınmamalıdır. Bu düzensizlk 1 veya 2 yıl bile sürebilmektedir. Sonrasında bile belirli zamanlarda bu düzensizlikler görülür ve adet gecikmesi meydana gelebilir.

Adet gecikmesi

Bu durumlarda da adet gecikmeleri görülebilir;

• Seyahat,
• Ev değiştirme;
• Hastalık,
• Aşırı spor yapma,
• Bir konuda kaygılanma gibi sebeplerde de oluşabilir.

Kızların düzenli giden adet döngülerinde eğer 30 günü aşan bir süre olması durumunda bunu ailesi ile paylaşması gerekir. Kontrol gerektiren bir durum olduğundan sağlık ocakları aile hekimlerine gidilmesi gerekmektedir.

İlk adet belirtileri

Kızlar kendilerini tanıdıklarından önceden adet olacaklarını anlamakta zorluk çekmezler.

Bazı belirtiler “ilk adet belirtileri” olarak kendini gösterebilir ve bunlar;

• Kendini hasta hissetmesi,
• Neşesiz olma durumu,
• Göğüslerde şişme,
• Göğüslerde hassaslaşma,
• Karında kramp şeklinde ağrı,
• Sırt ağrıları gibi belirtiler ortaya çıkabilir.

ilk adet nasıl anlaşılır

Yukarıdaki anlatılanlar ilk adet anlaşılma belirtilerindendir. Bunlara istinaden dönemin yaklaşması ile, sinirlilik, tahammülsüzlük, stres, sivilcelenme, baş ağrıları gibi normal seyrinizi bozan durumlar ilk adet olacağınızın veya adet döneminizin gelmek üzere olduğunun sinyallerini verir.

İlk adet olduğunda ne yapılmalı

Ped

Ergen genç kızın, ilk adet gördüğünde kanamanın sağa sola bulaşmaması ve yayılmaması adına emici olan pad kullanması öğretilmelidir. Külota yerleştirilen sıhhi pedler adet için yapılması gereken ilk adımlardan biridir. Kullanılan pedler günde 4 sefer değiştirilmelidir. )Sabah, öğle, akşam üzeri ve uyumadan önce).

Kanama ilk günler fazla olabilir ve ilk günlerde pedleri daha sık değiştirmek durumunda kalınabilir. Eğer bu pedler değiştirilmezse enfeksiyon kapma riski ile hastalık ve sağlığın bozulması durumları oluşabileceğinde ilk adet olduğunda bunları aileleri anlatmalı. Kanamanın az olması durumunda bir ped 8 saatten fazla kullanılmamalıdır. (Atılacak pedler gazeteye sarılarak çöp kovalarına atılmalıdır. Torba, gazete gibi şeylere sarmadan açık olarak atmayın)

Kanama miktarı

İlk adet ile başlayan kanamalar kullanılan pedlere göre sanki çok kan kaybediyormuş izlenimi verebeilir. Bunlar aldatıcıdır. Bu adet dönemlerinde atılan kan ve dokular toplamda bir çay bardağı dolusu kadardır. Yani toplam kanama miktarı: 120 ml olup, bunun büyük kısmı dokulardan oluşur ve kan azdır.

İlk adet kanaması ne renk olur

İlk adet kanaması rengi zaman içinde farklı renklerde görülebilir ve kızlar bunu öğrenmelidir. İlk adet kanamasının rengi kahverengimsi olabilir, sonradan kırmızıya ve en son günlerde kahverengine dönüşebilir. Kanamalarda pıhtı gibi durumlar olabilir ve dökülen dokulardan meydana gelirler.

Yeni adet olanlar ne yapmalı

Yeni adet olanların bilmesi gereken konulardan biri de hijyendir. Vücut temizliği ihmal edilmemelidir. Her gün duş yapılabilir ve kanamanın azalması ile denizde veya havuzda yüzülebilir. Bu dönemlerde dışkı atımlarında yapılan temizlikte parmaklar organa ve idrar yollarına mikrop bulaştırabileceğinden enfeksiyon ve iltihaplanma riski oluşabilir. Temizlik mikrop bulaştırmayacak şekilde önden arkaya doğru yapılmalıdır.

Not: (Adetli dönemlerde dışkı sonrası temizliğin önde arkaya doğru yapılması unutumlaması gereken bir alışkanlık olmalıdır.)

Faydalı bağlantılar

• Adet kanaması kansızlık yapar mı?
• Adet öncesinde adet sonrasında akıntı neden gelir?
• Adet takvimi ve adet günü nasıl hesaplanır?